BUDŻETOWANIE KOSZTÓW WEDŁUG ZASOBÓW

mgr Krzysztof Rybarczyk

3. Podejście zasobowe w rachunku kosztów

Najnowsze rozwiązania rachunku kosztów, które rozwinęły się w ostatnich kilkunastu latach, charakteryzują się podejściem procesowym. Często pomijanym aspektem jest płaszczyzna zasobowa modelu kosztów, pomimo że właśnie przyjęcie procesu (działania) jako podstawowego obiektu kalkulacji kosztów wymaga często niekonwencjonalnego podejścia do najprostszych elementów kosztowych związanych ze zużyciem zasobów ekonomicznych. Zapotrzebowanie na zasoby wstępuje zawsze w ramach procesów realizowanych w przedsiębiorstwie a koszty towarzyszą nieodłącznie każdej pracy wykonywanej w przedsiębiorstwie.

Rysunek 1
Schemat budżetowania z wykorzystaniem rachunku kosztów działań
Źródło: opracowanie własne

kliknij aby powiekszyć

Rachunek kosztów działań służy do pomiaru i analizy kosztów obiektów zarządzania, takich jak: zasoby, działania, produkty, klienci, dostawcy. Model ten pozwala na zrozumienie procesu powstawania kosztów w przedsiębiorstwie poprzez analizę związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy poszczególnymi obiektami: Koszty produktów i klientów są określane na podstawie zapotrzebowania na działania, które są wykonywane w celu wytworzenia produktu i dostarczenia go do klienta. Z kolei koszty działań są określane na podstawie wykorzystania zasobów ekonomicznych, zużywanych podczas ich wykonywania. Działanie, czyli zorganizowana i celowa praca, uważane jest za bezpośrednią przyczynę zużycia zasobów jednostki, a tym samym za przyczynę powstawania kosztów.

Proces budżetowania na bazie rachunku kosztów działań powoduje odwrócenie schematu typowego dla kalkulacji kosztów. Przyjęty plan sprzedaży i produkcji zakłada wykonanie określonych działań, które wymagają zaangażowania odpowiednich zasobów. Zarządzanie zasobami można przedstawić w tym przypadku w formie analizy luki pomiędzy przewidywanym zapotrzebowaniem na zasoby a ich przewidywaną dostępnością. Ponoszone koszty będą jednak wynikać głównie z rozmiarów zaangażowania zasobów, a nie stopnia ich wykorzystania.