Międzynarodowe i / czy krajowe standardy rachunkowości?

prof. dr hab. Gertruda Krystyna Świderska
Kierownik Katedry Rachunkowości Menedżerskiej SGH
gswiderska@grupamac.pl

Konsekwencje kolejnych nowelizacji Ustawy o Rachunkowości

• 9 listopad 2000 roku - art. 10 ust 3 "W sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, przyjmując zasadę(politykę) rachunkowości, jednostka może stosowaćkrajowe standardy rachunkowości wydane przez uprawniony w myśl ustawy Komitet Standardów Rachunkowości. W przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego może stosowaćMiędzynarodowe Standardy Rachunkowości."
• 27 sierpnia 2004 r. - art.55 ust 6a ".Skonsolidowane sprawozdania finansowe emitentów papierów wartościowych, o których mowa w art. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 19 lipca 2002 r. nr 1606/2002/WE w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości (Dz. Urz. WE L 243 z 11.09.2002, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 29, str. 609), oraz banków sporządza sięzgodnie z MSR."

Rola Komitetu Standardów Rachunkowości

Zakresu działania Komitetu, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2001 r. :

1. wydawanie krajowych standardów rachunkowości, oraz przegląd i aktualizacja istniejących standardów,
2. wydawanie stanowisk w problematycznych kwestiach z zakresu rachunkowości
3. opiniowanie projektów aktów prawnych w zakresie rachunkowości,
4. analiza Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, standardów rachunkowości opracowanych przez inne kraje, a także dyrektyw Unii Europejskiej -z zakresu rachunkowości,
5. współpraca z międzynarodowymi organizacjami do spraw standaryzacji rachunkowości,
6. podejmowanie innych działańmających na celu harmonizacjęi standaryzacjęzasad rachunkowości.

Oczekiwania praktyków

Komitet Standardów Rachunkowości wystosowałw marcu 2005 roku pismo wraz z ankietą do 500 największych polskich przedsiębiorstw. Przeprowadzeniu ankiety przyświecała chęć ustalenia:

• Czy stosowane sądotychczas uchwalone przez Komitet krajowe standardy rachunkowości,
• Jakie zagadnienia budząnajwięcej kontrowersji i wątpliwości w praktyce. Jakie tematy powinny zostaćpodjęte przez Komitet.

W ankiecie wzięło udział100 respondentów . Zdecydowana większość stosowała uchwalone przez Komitet standardy rachunkowości (80% "Rachunek przepływów pieniężnych", 84%"Podatek dochodowy").

W pierwszej dziesiątce wskazanych do opracowania tematów znalazły się:

• Utrata wartości aktywów
• Rezerwy i zobowiązania warunkowe,
• Świadczenia pracownicze,
• Wycena w wartościach godziwych,
• Zasady prawidłowej księgowości, w tym: zinformatyzowanej,
• Koszt wytworzenia produktu,
• Wytyczne stosowania Krajowych Standardów Rachunkowości i Międzynarodowych Standardów Rachunkowości,
• Fundamentalne regulacje, gwarantujące poprawnośćrachunkowości i sprawozdawczości finansowej,
• Możliwośćokreślenia obowiązujących, wzorcowych formatów sprawozdańfinansowych, sporządzonych zgodnie z MSR/MSSF, dla poszczególnych grup jednostek.

Zadania Komitetu Standardów Rachunkowości

• Pierwsze zadanie to przygotowanie polskich standardów rachunkowości dla prowadzących księgi i sporządzających sprawozdania finansowe zgodnie z ustawąo rachunkowości. Zakres opracowania projektu krajowego standardu obejmuje przede wszystkim uregulowanie zagadnieńnie objętych ustawą.
• Drugie zadanie to kontakty ze środowiskiem księgowych w Polsce. Komitet wydaje opinie i stanowiska wspomagające księgowych. Jest to bardzo ważne zadanie mające na celu pomoc księgowym w tych obszarach, w których nie sąopracowywane standardy. W przypadku, gdy zagadnienie nie jest na tyle istotne, aby poświęcaćmu standard, komitet rozważa wydanie stanowiska.
• Trzecim zadaniem komitetu jest współpraca z różnego rodzaju zespołami i grupami doradczymi za granicązajmującymi sięrachunkowością. Krajowi regulatorzypowinni współpracowaćz MiędzynarodowąRadąStandardów Rachunkowości (IASB), w dążeniu do osiągnięcia zbieżności krajowych standardów ze standardami międzynarodowymi, wydawanymi przez IASB. Komitet powinien także współpracowaćz: między innymi, EuropejskąGrupąDoradcząds. sprawozdawczości finansowej oraz grupąrobocząds. dyrektyw europejskich.

Standardy i stanowiska nad którymi pracuje KSR

• Standardy uchwalone: Rachunek przepływów pieniężnych, Podatek dochodowy, Niezakończoneusługi budowlane,
• Standardy rozpoczęte: Utrata wartości aktywów, Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe, Leasing
• Stanowisko uchwalone : Księgowe ujęcie praw do emisji gazów cieplarnianych w świetle obowiązujących regulacji rachunkowości w Polsce
• Stanowisko przedłożone do publicznej dyskusji: Stanowisko w sprawie ustalenia kosztu wytworzenia dla celów bilansowej wyceny zapasów
• Stanowiska nad którymi rozpoczęto prace: Księgowe ujęcie świadectw pochodzenia energii w odnawialnym źródle energii oraz praw majątkowych z nich wynikających, Stanowisko w sprawie implikacji stosowania MSR z uwzględnieniem ustawy o rachunkowości i kodeksu spółek handlowych, Stanowisko w sprawie wieczystego użytkowania